Dương Minh
Tổng thống Phần Lan vừa tuyên bố nước này sẽ đăng ký gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), bất chấp cảnh báo của Nga.
Chiều 15/5, Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto phát biểu tại thủ đô Helsinki: “Hôm nay, chúng tôi, bao gồm tổng thống và ủy ban chính sách đối ngoại của nhà nước Phần Lan, đưa ra quyết định rằng Phần Lan sẽ nộp đơn gia nhập NATO”, theo hãng tin Reuters.
Ông Niinisto hôm 14/5 đã gọi điện cho Tổng thống Nga Putin để thông báo về quyết định của chính phủ Phần Lan. Ông Putin cảnh báo rằng động thái trên có thể đe dọa quan hệ song phương giữa Nga và Phần Lan.
“Bản thân tôi, hoặc Phần Lan, đều không có thói quen lẩn tránh và âm thầm biến mất vào một xó xỉnh nào đó. Tốt hơn là trình bày thẳng thắn mọi việc cho bên liên quan và đó là tôi muốn làm”, Tổng thống Phần Lan chia sẻ về nội dung cuộc điện đàm với ông Putin.
Trong khi đó, Thủ tướng Phần Lan Marin cho biết: “Chúng tôi hy vọng quốc hội sẽ thông qua đề xuất của chính phủ và nộp đơn gia nhập NATO trong những ngày tới”.
Động thái này đánh dấu sự chuyển đổi chính sách mang tính lịch sử. Theo đó Phần Lan từ bỏ quy chế trung lập sau khi Nga phát động cuộc chiến tại Ukraine từ ngày 24/2.
Bộ Ngoại giao Phần Lan hôm nay nói rằng, gia nhập NATO sẽ đảm bảo an ninh tốt nhất cho Phần Lan trong bối cảnh môi trường an ninh đã “thay đổi đáng kể”.
“Bằng cách gia nhập NATO, Phần Lan có thể tăng cường an ninh của mình cũng như của toàn châu Âu. Chúng tôi đưa ra quyết định lịch sử này vì các thế hệ tương lai”, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto nói.
Tổng thống Nga Putin cảnh báo Phần Lan
Nga, hiện chia sẻ đường biên giới hơn 1.300 km với Phần Lan, đã cảnh báo Helsinki sẽ phạm sai lầm nếu gia nhập khối liên minh quân sự.
Hãng tin TASS dẫn thông cáo từ Điện Kremlin cho biết: “Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng, việc bác bỏ chính sách trung lập quân sự truyền thống sẽ là sai lầm vì không có mối đe dọa nào đối với an ninh của Phần Lan. Một sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của nước này có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ Nga – Phần Lan vốn đã được xây dựng trên trong nhiều năm trên tinh thần láng giềng và hợp tác đối tác và có tính chất đôi bên cùng có lợi”.
Nga coi việc Phần Lan từ bỏ vị thế trung lập, gia nhập NATO là “mối đe dọa” đối với an ninh của nước này. Trong tuần này, Điện Kremlin cảnh báo, Moscow sẽ đáp trả cả về mặt quân sự, kỹ thuật và các khía cạnh khác “để ngăn chặn mối đe dọa đang nổi lên đối với an ninh quốc gia”.
Chính phủ Nga đã chính thức ngừng cung cấp điện cho Phần Lan từ ngày 14/5, giữa lúc căng thẳng gia tăng vì Helsinki quyết tâm gia nhập NATO.
Cũng trong ngày 14/5, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Alexander Grushko nói Moscow sẽ có các biện pháp phòng ngừa thích đáng nếu NATO triển khai lực lượng và cơ sở hạ tầng hạt nhân tới gần biên giới Nga.
Quyết định xin gia nhập NATO của Phần Lan nhận được sự ủng hộ của các nước phương Tây. Trong đó, Anh và Mỹ cam kết sẵn sàng đảm bảo an ninh cho Phần Lan trong quá trình nước này xin gia nhập liên minh.